E-MADEN (Elektronik Madencilik İşlemleri Yönetim Bilgi Sistemi)
Günümüzde internet hızla gelişen bilgi ve iletişim teknolojileri ile yaygınlaşarak hayatımızın vazgeçilmez unsuru haline gelmiştir. Hayatımızın birçok alanına giren internet, mekan ve zaman bağımlılığı olmadan getirdiği kolaylıklar ile yaşam biçimimizi değiştirdiği gibi değişime ayak uydurmayıda mecburi kılmıştır.
Söz konusu değişime ayak uyduran devlet er, geleneksel devlet yönetimi anlayışından e-Devlet yönetim anlayışına geçiş yapmıştır. Ülkemiz de bu değişim ve gelişime hızlı bir şekilde uyum sağlamayı başarmıştır. Kamuda, sunulan hizmetlerin; kamudan-kamuya, kamudan-özel sektöre ve kamudan-vatandaşa, olmak üzere standartlaştırılarak elektronik ortamda sunulması kapsamında yoğun çalışmalar yürütülmüştür. Artan bu hizmetlerin tek kapıdan ve güvenli bir ortamda vatandaşa sunulması amacıyla e-Devlet sistemi (www.turkiye.gov.tr, Dijital Türkiye Portalı) devreye alınmıştır. E-Devlet platformundan sunulan hizmetlere, her geçen gün yenileri dahil edilerek hizmet sayısında büyük artışlar olmuştur.
10 Temmuz 2018 tarihinden itibaren Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçilmiş Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin en önemli konularının başında kamuda bürokrasinin azaltılması ve hizmetlerin elektronik ortamda yapılmasına yönelik çalışmaların hızlandırlması gelmektedir. 11 Ekim 2018 tarihli 2018/13 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi'nde “Kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde sorun çözen, çözüm üreten, sonuç ve vatandaş odaklı devlet anlayışı ile bürokrasinin azaltılması Cumhurbaşkanlığı Hükümet sisteminin öncelikli hedeflerindendir” şeklinde bu konulara vurgu yapılmıştır.
*Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı* ile “Bürokrasinin Azaltılması ve Dijital Türkiye kapsamında, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) görev ve sorumluluk alanına giren madencilik faaliyetlerine yönelik hizmetlerin elektronik ortamda yürütülmesi için e-Maden (Elektronik Madencilik İşlemleri Yönetim Bilgi Sistemi) projesini hayata geçirmiştir. Proje kapsamında madencilik ile ilgili tüm hizmetler e-Devlet'e entegre edilerek erişimlerin e-Devlet kapısı üzerinden yapılmasına imkan verilmiştir.
HİZMET KAPSAMI
2019 yılında devreye alnan e-Maden projesi, hizmet süreçlerinin adım adım elektronik ortama taşınması ile 2020 yılında dış kullanıcıların tüm madencilik faaliyetlerine ait iş ve işlemlerini yapabildikleri ve kurum personelinin de yapılan başvuru ve talepleri elekronik ortamda takip edip sonlandırdığı bir platforma dönüşmüştür.
MAPEG'in görevleri arasında yer alan;
- Tabii kaynaklar ile ilgili araştırma izni arama ve işletme ruhsatı, işletme izni vermek ve bunlarla ilgili diğer işlemler,
- Tabii kaynakların değerlendirlmesine yönelik arama, tesis kurma, işletme ve faydalanma haklarını vermek, gerektiğinde bu hakların devir, intikal, taksim,terk, iptal işlemlerin yapmak, ipotek, istimlak ve diğer takyit edici hakları tesis etmek bunların sicilerin tutmak ve muhafaza etmek,
- İzin ve ruhsat sahalarındaki faliyetleri takip etmek, faaliyetleri işletme güvenliği ve işletme projesine uygunluk açısından denetlemek, standarlarda raporlanmasını, güvenilir ve etkin proje kabul takip ve yönetimini sağlamak,
- Tabii kaynaklar ile ilgili sicil tutmak bunların genel envanterini yapmak; tabi kaynak hakkı sahibi şirketlerin faaliyetleri ile igili her türü bilgi ve verileri arşivlemek ve gerektiğinde ücret veya ücretsiz olarak kullanıma açmak,
- Ruhsat sahalarının rehabilitasyonunun yönetimini yapmak/yaptırmak, tabii kaynakların üretimi, işlemesi, ara ve uç ürüne dönüştürülmesi faaliyetleri sonucunda oluşan atık, artık, pasa, bakiye ve cürufların değerlendirimesini sağlamak,
- Tabii kaynakların verimli ve etkin kullanımını sağlamak üzere kamu kurum ve kuruluşları ile ruhsat ve izin sahiplerinin ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerini denetlemek, denetimlerin etkin olması amacıyla gerekli mali harcamaları yapmak,
- Tabii kaynak açısından sahaların potansiyelini tespit etmek ve potansiyel larak tespit ettiği sahaları ilanla çıkartmaya ve ihaleye çıkarıp arama ruhsatı vermek,
- Ülkenin hammadde, ara ürün ve uç ürün ihtiyaçlarını teknolojik gelişmeler ile birlikte değerlendirerek, ihalelik sahaların ihale taban bedellerinin belirlenmesi için, rezerv ve cevher niteliklerine yönelik gerekli tüm etüt, analiz proje ve teknik çalışmaları yapmak ve yaptırmak,
- İhale taban bedeli tespit çalışmalarında ülke ekonomisine ivedi olarak kazandırılması mümkün uç ürün elde edilebilecek sahalar gerektiğinde tesise dayalı uç rün elde edilebilecek sahalar kapsamına alarak ve tesis kurarak uç rün üretme şartı ihale etmek gibi birçok hizmet süreçlerinin e-Maden üzerinden yürütülmesi sağlanmıştır.
TEKNİK ALTYAPI
e-Maden web platformunda geliştirilmiş, çoklu mimariye, “dikey ve yatay genişlemeye sahip, coğrafi bilgi sistemleri altyapısı ile entegre bir yazılım uygulamasıdır. Birçok kamu kurum ve kuruluşları ile “KamuNet'' üzerinden web servisler aracılığı ile karşılıklı veri alışverişinde bulunularak kamu,vatandaş ve özel sektörden talep edilen fiziksel evraklar ortadan kaldırılmıştır.
Hizmet sunumunu sağlayan performansı yüksek sunucular, yük dağılımı sağlanmış yedekli çalışma özeliği, güvenliği üst seviyede tutulmuş mimari yapısı ile e-Maden hizmet sunumunda 7 gün 24 saat çalışma prensibi kapsamında gerek tedbirler alınmıştır.
Mevcut çalışma ortamında sistemler beli periyotlarla performans ve güvenlik testlerinden geçirilerek gerekli kapasite artışları önceden planlanıp risk analizlerine göre tedbirler alınmaktadır.
Bilişim güvenliği politikamız gereği kurum içi ve dışı güvenlik altyapısının analiz, iç ve dış zafiyet analizleri ve
farkındalık faliyetlerine kadar çok geniş perspektifte çalışmalar yapılmakta olup bu konularda personel eğitimlerinde gerekli hassasiyet gösterilmektedir.
Sunucular ve tarayıcılar arasında sadece SSL (Secure Socket Layer) bağlantıya izin verilerek güveni bir şifreli bağlantı oluşturulmuştur. Bu sayede gizli veya değerli bilgilerin genel veri hırsızlığı ve şifre çözme işlemlerine karşı korunması hususunda gerekli kurallar uygulanmaktadır.
Belirli dönemlerde e-Maden üzerinde yoğun şekilde artan veri trafiğinden kullanıcıların etkilenmemesi için yük dengeleyiciler (load balancer) kullanılarak hizmet sunumunda kesintiye uğramadan yüksek erişilebilirlik sağlanmaktadır. Yüksek kapasite internet bant genişliği ve Tier standartlarına uygun veri merkezi ile günün bilişim ve iletişim teknolojisinin uygun bir sistem altyapısı üzerinden e-Maden hizmetleri sunulmaktadır.
Yaklaşık 22.200 maden ruhsatına ait iş ve işlemler geliştirilen yazılım modülleri ile kurum dışı 19 ana modül altında 133 süreç, kurum içi 38 ana modül altında 202 alt sürece ait yazılımsal geliştirmeler tamamlanarak kurumun hizmet süreçlerinin elektronik ortamda, daha güvenli, performanslı ve kurumsal hafızanın da kayıt alına alındığı bir imkana kavuşması sağlanmıştır.
KamuNet üzerinden veri entegrasyonu sağlanan MERNİS, MERSİS, UYAP, TAKBİS, MEGSİS, e-ÇED, DETSİS, KATP, TUCBS, YÖK, TEİAŞ, SBM, PTT, MTA HGK, SGK, DSİ, GİB, Tarım ve Orman Bakanlığı ve Karayolları Genel Mü- dürlüğü gibi çok sayıda kurum ve uygulama ile “Birikte Çalışılabilirlik Esasları” çerçevesinde veri paylaşımı yapılmakta ve yapılmaya devam edilmektedir e-Maden sistemindeki modüllerden biri olan Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) modülü; vektör ve raster kökenli geometrik ve geometrik olmayan verilerin sorgulanmasına, depolanmasına ve yönetilmesine olanak sağlayan, harita otomasyonu, konumsal analiz, etkileşimli görüntüleme ve çeşiti analizlerin yapıldığı maden ruhsatlarına ait tüm coğrafi süreçlerin yönetilebildiği bir plaformdur.
Genel Müdürük işlemlerinde kullanılan ÇED verileri önceden koordinat bazlı lokal olarak kontrol edilirken e-Maden CBS modülünde tek tuş yardımıyla ruhsatın kesişmeli olduğu ÇED verilerine ulaşım sağlanabilmekte, TKGM servisleri üzerinden ada parsel aranarak kesişmeli ruhsatlar hızlı ve efektif bir şekilde belirlenebilmektedir.
Açık kaynak kodlu yazımlar tercih edilerek oluşturulan CBS alyapısında servis sağlayıcı tarafında Java tabanı GeoServer kullanılarak, kullanıcıların anlık olarak mekansal verilere ulaşması ve bu veriler üzerinde analizlerini gerçekleştirmesi sağlanmaktadır. OGC standartlarında web servislerinin (WCS, WMS, WFS) oluşturulmasını sağlayan GeoServer üzerinden veri kaynağı alarak vektör (Oracle, Spatial, Shape files,Web servisleri vb.) ve raster (Arc Grid,GeoTiff vb.) veriler kullanılarak kuruma ait coğrafi servisler hazırlanmakta, servilslerin ulusal standalartlara uygun yapıda geliştirilmesi ile TUCBS (Türkiye Ulusal Coğrafi Bigi Sistemi) ve MCBS (Bakanlığımız Merkezi Coğrafi Bilgi Sistemi) entegrasyonları gerçekleştirilmiştir.
2020 yılı kasım ayı sonu itibariyle e-Maden platformunda yaklaşık 18 bin 500 ruhsat sahibi yetkilisi 3 bin 100 yetkilendirilmiş tüzel kişi ve 7 bin daimi nezaretçiye hizmet sunulmaktadır.
Platform üzerinden yaklaşık; 5 milyon 200 bin adet sevk fişi, 29 bin adet işletme faaliyet raporu, 380 bin. adet daimi nezaretçi defteri, 4 bin 650 adet maden ruhsatı 2 bin adet maden işletme projesi, 2 bin 200 adet işletme izni düzenlenmiş, 2 bin 600 adet ruhsat müracaatında bulunulmuş, destek masasına iletilen 9 bin 200 talep yerine getirilmiştir.
Önceki dönemlerde yüz yüze yapılan daimi nezaretçi ve yetkilendirilmiş tüzel kişi eğitim ve sınavları, günü- müz itibariyle e-Maden üzerindeki MAPEG Uzaktan Eğitim Platformu'nda gerçekleştirilmektedir. Bugüne kadar bin 575 kişinin eğitim ve sınavları uzaktan gerçekleştirilmiş, sınavda başarılı olanların sertifikaları e-Devlet üzerinden verilmiştir.
MAPEG Uzaktan Eğitim Merkezi sayesinde katılımcılar, mesai saati ve iş gücü kaybı yaşamadan, kendileri için en uygun zamanda eğitim materyallerine erişim sağlayabilmekte, dersleri birden fazla dinleme imkanına sahip olmaktadır. MAPEG Uzaktan Eğitim Merkezi'nde yapılan eğitim ve sınavlara, internet imkanının olduğu her ortamda bilgisayar, tablet veya cep telefonuyla giriş yapılabilmektedir.
2020 yılının eylül ayında devreye alınan ve e-Maden destek masasına entegre edilen MAPEG Çağı Merkezi ile yaklaşık 2 bin adet talep alınmış ve bu taleplerin tamamı sonuçlandırılmıştır.
MAPEG Çağrı Merkezi aracılığıyla e-Maden süreçleri hakkında bilgilendirme ve yönlendirmeler yapılmaktadır. Çağrı merkezi vatandaşlarımız ve Genel Müdürlük arasında köprü görevi görerek kontrollü ve kaliteli bir iletişimin sağlanması hedeflenmektedir. Sunulan hizmetlerde iyileştirme ve kalitenin artılması için geri bildirimler
düzenli olarak alınarak vatandaş memnuniyetinin artır ması için dinamik bir süreç yürütülmektedir. çağrı mer- kezinden yapılan başvurular için süreç takibi e-Maden üzerinden anlık yapılabilmektedir.
PROJENİN SAĞLADIĞI FAYDALAR
Çağın teknolojik gereksinimlerine uygun olarak vatandaş, kamu, özel sektör ve MAPEG personelinin Kurum içinde ve dışında tüm madencilik iş süreçlerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesine olanak sağlayan e-Maden uygulaması ile madencilik sektörüne;
- Kırtasiye ve bürokasinin azaltılması,
- Zaman, maliyet ve emekten tasarruf,
- Hizmetlerde şeffaflık ve güven ortamının oluşması,
- Sunulan hizmette hız ve kalitenin artması ile hizmetlerin sadeleştirilmesi,
- İnterakti ödeme sistemi,
- Kurumsal hafızanın oluşturulması,
- Uzaktan eğitim,
- Dijital arşiveme,
- Karar destek sistemi,
- Güncel mevzuata uygulanabilir altyapının kurulması ile değişen süreçlere hızı adapte olunması,
- Saha denetimlerinin mobil ortama taşınması,
- Atık/pasa bilgi bankasının oluşturulması gibi birçok fayda sağlanmıştır.
SONUÇ
MAPEG ülkemizdeki madenlerin ruhsatlandırılması işletilmesi, ihale edilmesi, mali hususlara yönelik faaliyetlerin mevzuatlara uygun olarak yürütülmesi, maden sahalarının denetimi ve madencilik faaliyetlerine ilişkin veri kütüğünün tutulması gibi önemli görevlerini kamu, özel sektör ve vatandaşa yönelik kullanıcı dostu e-Maden dijital platformu ile gerçekleştirimektedir.
Sektörün talepleri doğrultusunda, mevcut yazım ve veritabanı optimizasyonoları geliştirilerek, değişen süreçlere bağı olarak çalışan ve hizmet alan memnuniyetini arttırıcı yeni uygulamalar e-Maden sistemine eteğre edilecektir. 365 gün 24 saat esasına göre verilen hizmetin sektöre sürek kesintisiz ve güvenli sunulması içi bilişim sistem alyapısının ileri teknolojiler ile güncel tutulmasına devam edilecektir.
